HERVONDEN HERINNERINGEN 

kan je seksueel misbruik vergeten?

Als er in de media aandacht is voor seksueel misbruik, wordt er ook geregeld gesproken over hervonden herinneringen.

Waarschijnlijk weet je wel wat een hervonden herinnering is, maar ik geef voor de zekerheid toch maar even de definitie.

Een hervonden herinnering is een herinnering aan seksueel misbruik (of ander trauma) waar je langere tijd geen weet van had en waar je plotseling weer bewust van wordt.

In de media wordt er vaak gezegd dat deze herinneringen niet op echt gebeurde feiten gebaseerd zou zijn en dat de persoon die daar mee naar buiten komt de waarheid niet spreekt.

In theorie zou dat natuurlijk zo kunnen zijn, maar naar mijn idee worden zo alle gevallen van seksueel misbruik op één hoop gegooid, alsof elk geval van  een hervonden herinnering aan seksueel misbruik hetzelfde is.

De vraag die eerst gesteld moet worden is:

Hoe is de hervonden herinnering weer in het bewustzijn gekomen?

De hervonden herinneringen die niet waarheidsgetrouw zouden zijn en waar in de media over gesproken wordt, zijn herinneringen die aangepraat zouden zijn in therapie.

Daarmee wordt dit eenzijdig belicht. Niet alle therapie is hetzelfde en wat ook in de media geen aandacht krijgt is:

Dat hervonden herinneringen ook op andere manieren terug kunnen komen in je geheugen.

Wat je bijvoorbeeld ziet is dat er opeens beelden van seksueel misbruik omhoog komen. Dat kan zijn als iemand iets op tv ziet of als hij/zij ze iets ruikt. Soms gebeurt het dat er in een behandeling bij de fysiotherapeut of bij de masseur beelden omhoog komen. Of dat iemand dromen/nachtmerries heeft met beelden en gedachtes over het misbruik.

Er gebeurt dus iets waardoor de herinnering plotseling naar boven komt. 

Deze herinneringen lijken naar boven te komen in een periode dat mensen volwassen zijn en meer draagkracht hebben. Ze staan wat stabieler in het leven of het komt ook voor dat er juist een grote verandering in hun leven is geweest en dit als trigger werkt (bijvoorbeeld de geboorte van een kind of een sterfgeval).

Soms komt het stukje bij beetje terug. Soms komt er in één keer een compleet indringend beeld. Het valt wel op dat er veel gevallen zijn waar de herinnering omhoog komt bij aanraking.

Dit is dus een herinnering die vrijkomt vanuit het celgeheugen in het lichaam.  

Dat is niet zo raar, want je lijf was aanwezig bij alles wat je hebt meegemaakt in je leven. Lichaamsherinneringen zijn verbonden met ervaringen uit het verleden. In het boek “Traumasporen in lichaam, brein en geest” van Traumaspecialist Bessel van der Kolk kan je daar meer over lezen.

Hoe komt het dat de herinnering uit het bewustzijn verdwijnt? 

Hoe het komt dat het gebeurt is dus niet helemaal duidelijk. Wat wel duidelijk is dat seksueel misbruik een gebeurtenis is die heel heftig is en dat je er als kind met niemand over mag of kan praten. De werkelijkheid is te erg om waar te zijn. Kinderen willen zelf ook dat het niet waar en willen het zo snel mogelijk vergeten. En zo kan het zijn dat het geheim voor de buitenwereld dan ook een geheim voor jezelf wordt.

Er zijn wonden die nooit op het lichaam te zien zijn, die dieper en pijnlijker zijn dan alles wat bloedt. 

~Laurell K. Hamilton 

 

Je ziet vooral dat jonge kinderen het seksueel misbruik helemaal verdringen. Van belang is daarbij dat we als kind op jonge leeftijd geen mogelijkheden hebben om dit soort overweldigende ervaringen te integreren.

Toch ken ik ook genoeg gevallen waar ook bij oudere kinderen het seksueel misbruik een poosje niet in het bewustzijn is. Dat werkt dan wel iets anders dan bij jonge kinderen.  De persoon weet dat het seksueel misbruik gebeurt is, maar hij/zij denkt er lange tijd helemaal niet aan. Ze “vergeten” een tijd dat het seksueel misbruik plaatsgevonden heeft. Maar opeens is er een moment waarop de persoon er zich weer bewust van is. Een moment waarop die persoon zich realiseert. Oh ja dat is er met mij gebeurt.

Dat klinkt voor sommige mensen misschien wel raar, omdat je zou denken dat zoiets afschuwelijks zoals seksueel misbruik juist heel erg aanwezig blijft. Maar….

Waarschijnlijk is het juist omdat het zo afschuwelijk is, dat het in het bewustzijn een tijd lang naar de achtergrond verbannen wordt.   

En dan op een gegeven moment gebeurt er iets waardoor dat goed weggestopte geheim naar boven komt.

Ik hoor geregeld dat het een moment is dat een missend puzzelstukje plotseling op z’n plek valt. Mensen begrijpen hun leven en de problemen waar ze tegenaan lopen opeens veel beter.

Zo was dat voor mij ook.

Ik heb zelf ook heel lang geen herinnering aan het seksueel misbruik uit mijn jeugd gehad.

Hoe dat dan bij mij ging?

Ik was 30 en zat in een periode dat ik ontzettend gespannen was. Mijn nek en rug zaten constant vast en mijn fysiotherapeut kon niets meer voor me betekenen. Hij had me doorverwezen naar een collega. Ik lag in de fysiopraktijk op de behandeltafel bij de craniosacraal therapeut. Een craniosacraal therapeut doet via zachte aanraking een beroep  op het zelfherstellend vermogen van het lichaam. Degene die de behandeling geeft, praat dus haast niet.

Toen zij mijn voeten een poosje vast had, kwam er opeens een beeld omhoog van mijzelf als jong meisje met mijn tien jaar oudere buurjongen die boven op mij lag. Ik schrok ontzettend en stamelde “er is iets gebeurt met mijn buurjongen en mij en ik was heel klein”. Ik wist meteen dat het seksueel misbruik was en ik voelde ook meteen dat het klopte. 

Hervonden herinneringen bestaan

Dat heb ik zelf ervaren en hoor ik ook van de ervaringen van mijn ervaringsdeskundige collega’s en cliënten. Natuurlijk moet je altijd kritisch blijven kijken hoe deze herinneringen naar boven gekomen zijn, maar meestal blijkt dat de hervonden herinneringen niets te maken hebben met herinneringen die aangepraat zijn.

Nog even een punt dat aandacht nodig heeft en dat is bewijs. Seksueel misbruik gaat over het algemeen over een situatie waar je alleen was met de dader. Dus hoe kan je naar andere mensen toe deze hervonden herinneringen bewijzen? De vraag is of het nodig is om iemand anders hiervan te overtuigen. Er is namelijk iets dat in dit geheel ook heel belangrijk is. Jouw lichaam. Dat herinnert zich namelijk alles en verteld het verhaal van jouw leven in zijn of haar eigen taal. Je lijf weet nog wat er gebeurt is en vergeet niets. En dat is bewijs genoeg.

Herken jij iets van je eigen leven in dit blog? Heb je nog vragen of wil je iets delen? Laat het me gerust weten.